آیا ما در ذهن یک موجود دیگر زندگی می کنیم؟

سئوال بسیار سختی است. شاید بگید سئوال مسخره! بهر حال این یکی از بزرگترین سئوالهای فلسفی کوانتومی است که ارتباط هایی هم با نجوم و کیهان شناسی دارد. یکی از نمودهای مقایسه ای این جمله در نورون های مغزی با رشته های آسمانی است. یک شباهت بسیار عجیب و البته ترسناک...

50 ساله شد!

از راست به چپ: باز آلدرین، مایکل کولینز و نیل آرمسترانگ

 

فرود اولین انسان بر روی کره ی ماه 50 ساله شد. نیل آرمسترانگ و باز آلدرین در 20 ژوئیه 1969 در ساعت 20:18 جهانی بر کره ی ماه فرود آمدند. این سفر به کمک آپولو11 انجام شد. و حدود 6 ساعت بعد آرمسترانگ بر روی کره ی ماه گام نهاد. فضانورد سوم مارکل کالینز در مدار ماه ماند تا 15 ساعت دیگر نیل و باز به وی بپیوندند. پس از 8 روز زندگی در فضا هر سه فضانورد به زمین باز گشتند. این فضاپیما از مرکز فضایی کندی در واقع در جزیره مریت فلوریدا در 16 ژوئیه پرتاب شد. الان باز 89 ساله است و نیل در 82 سالگی(در 2012) فوت کرده است.

 

این مطلب را هم شاید دوست داشته باشید:

جسمی عجیب بر روی کره ی ماه

در هر ثانیه در کیهان چه اتفاقی می افتد؟!

در هر ثانیه در کیهان خورشید 600 میلیون تن هیدروژن می سوزاند، 4800 ستاره جدید متولد می شوند، 30ستاره منفجر می شود و تبدیل به سیاهچاله یا ستاره نوترونی می شوند، کهکشان آندرومدا(نزدیکترین کهکشان به کهکشان راه شیری) 110 کیلومتر به زمین نزدیکتر می شود و...

آگاهی شاه نعمت الله ولی از ترتیب سیاره ها و ستاره ها

مدارک نشان می‌دهد که در زمان شاه نعمت‌الله ولی از شاعران و منجمان ایرانی (۱۳۳۰–۱۴۳۱ میلادی) به ترتیب سیاره‌ها در منظومه شمسی آگاه بوده‌است که می‌توان به بیت زیر از اشعار شاه نعمت‌الله اشاره کرد:

چون زحل پس مشتری، مریخ و آنگه آفتاب / باز زهره با عطارد ماه خوش سیما بود

در اینجا شاعر ترتیب زحل، مشتری، مریخ، زمین (سیاره آفتاب)، زهره و عطارد را به درستی اشاره کرده‌ است.

جهان هستی

جَهان به معنی زمین و مجموعه تمدن انسانی می‌باشد همچنین برای اشاره به کیهان و همچنین کلّ هستی نیز کاربرد دارد.

از واژهٔ جهان برای اشاره به هر مجموعهٔ بزرگ نیز استفاده می‌شود. برای نمونه جهان ایرانی، جهان عرب، جهان ادبیّات و غیره. از نظر ریشه، واژهٔ جهان دگرگون‌شده واژهٔ گیهان پهلوی است. واژه‌های کیهان و گیتی نیز از همان ریشه آمده‌اند.

عمر جهان برابر با ۰٫۱۷ ± ۱۳٫۷۵ بیلیون سال است.

جهان هستی

جهان سازمانی به‌طور کامل پویا است. این جهان روزی آغاز شد. شاید با یک انبساط بزرگ ناگهانی مادّه؛ و ممکن است روزی پایان یابد. در همین زمان (بین آغاز و پایان) با انبساط بیشتر جهان کهکشان‌ها از یکدیگر دورتر و دورتر می‌شوند. جهان با فعّالیّت و حرکت در حال بزرگ‌شدن است. ستاره‌ها در تمام طول زندگیشان منقبض، منبسط، و منفجر می‌شوند.

سیّارات به دور ستاره‌ها در حال گردشند. کهکشان‌ها می‌چرخند و دنباله‌دارها و سیّارک‌ها در منظومهٔ خورشیدی در حال حرکت بر روی مدار خود هستند. عناصر، اتم‌ها، مولکول‌ها و ذرّات پیوسته بر یکدیگر اثر می‌گذارند و تغییر می‌کنند. موج‌های الکترومغناطیسی همه جا هستند (ما برای دیدن آن‌ها باید بیرون از محوّطهٔ وجودیشان باشیم) ممکن است همهٔ جهان از ماده سیاه ساخته شده باشد که ما در این مورد مطمئن نیستیم. رایج‌ترین نظریّه در مورد خلق جهان تئوری مهبانگ یا انفجار بزرگ است. این تئوری عقیدهٔ بسیاری از دانشمندان به ویژه ادوین هابل اخترشناس مشهور قرن بیستم است. مهبانگ می‌گوید که جهان به وسیلهٔ یک موج سنگین انرژی و ماده ۱۰ تا ۲۰ میلیارد سال پیش به وجود آمده‌ است. مهبانگ شکل‌گیری گازها و ذرّات موجود در آسمان و هر چیز دیگری که در آن یافت می‌شود را نشان می‌دهد. این نظریّه همچنین انبساط جهان در آینده را بیان می‌کند و نیز دور شدن همه اجزای آسمان، کهکشانها، ستاره‌ها و سیّارات و هر چه در آن است. در نتیجه انفجار نخستین واکنش سریع آغاز شد و ذرات بسیار کوچک تشکیل شدند (دانشمندان می‌گویند که انفجار بزرگ یک انفجار نبود بلکه یک موج عظیم بود) و بعد بلافاصله جز اتمی ذرات بوجود آمد (برای خلق پروتون ونوترون) هیدروژن و هلیوم اولین اتم‌ها بودند. از تأثیر این دو عنصر اساسی بر یکدیگر همهٔ موادّ دیگر - از جمله آدمها - به وجود آمدند.

اندازه جهان

مادّهٔ قابل مشاهده در فضایی به وسعت حدّاقل ۹۳۰۰۰ میلیون سال نوری گسترده شده‌ است. احتمالاً بیش از ۱۰۰ هزار میلیون کهکشان وجود دارد که کوچکترین آن‌ها ده میلیون ستاره و بزرگ ترین آن‌ها هزار میلیارد ستاره دارد. قطر یک کهکشان نوعی ۳۰۰۰۰ سال نوری و فاصلهٔ نوعی دو کهکشان مجاور ۳ میلیون سال نوری است.

غباری در حیات

در تصاویری که از کهکشان راه شیری دیده ایم زمین بسختی قابل مشاهده است. با دیدن آن تصاویر یک سوال و افکاری در ذهنم شکل گرفت که با شما در میان می گذارم، البته این ها صرفا حاصل تخیلات من است و هیچ مبنای علمی ممکن است نداشته باشد. سوال اینست که آیا واقعا امکان دارد همانند یک غبار باشیم؟ و بنظر خودم جواب به احتمال فراوان مثبت است و ما و هر آنچه بر روی زمین است از شهرها، کشورها، کوهها، جنگل ها و دریاها و... واقعا بر روی یک غبار هستیم. بنابراین احتمالا به همین دلیل است که دیده نمی شویم. انیشتن بسیار بدرستی نظریه نسبیت را مطرح نمود، زیرا بزرگی و کوچکی هم امری کاملا نسبی است. از نقطه نظر و دید منِ انسان، کره زمین بسیار بسیار بزرگ است همانطور که مثلا یک مبل برای یک مورچه بسیار بسیار بزرگ است. بنابراین هیچ دلیلی ندارد که ما در کیهان دقیقا بسان همان مورچه نباشیم که البته این خیلی خوشبینانه است اگر حتی خودمان را اندازه یک مورچه در نظر بگیریم که اینطور نیست در برابر کیهان ما بسیار بسیار کوچکتر از یک مورچه هستیم.حال فرض را بر این بگیریم که موجودات دیگری در کیهان هستند، در همین نزدیکی ما، اما آنقدر آنها بزرگند که ما نمی توانیم آنها را ببینم و ما آنقدر کوچکیم که آنها نمی توانند ما را ببینند. از اینرو هیچ بعید نیست که ما نسبت به موجوداتی دیگر بسیار بسیار بزرگ باشیم بطوریکه نه ما بتوانیم آنها را ببینیم و نه آنها ما را، همانطور که در بدن ما میلیاردها نورون و سلول و... وجود دارند، آنها احتمالا از وجود ما خبر ندارند در حالیکه در بدن ما هستند، اما ما از آنها مطلع هستیم اما آنقدر کوچک هستند که نمی توانیم به آنها دسترسی داشته باشیم. برخی از نظریه پردازان احتمال داده اند شاید ما هم بخشی از وجود یک موجود بزرگ باشیم و از آن مطلع نباشیم و آن موجود از وجود ما مطلع باشد اما نتواند به ما دسترسی داشته باشد. همانطور که در پهنه کیهان یک غبار هستیم، چه بسا در یک غبار معلق و شناور در داخل اتاقی که نشسته اید، حیات وجود داشته باشد، زندگی ها در جریان باشد، اما ما نمی توانیم آنها را بدلیل کوچکی ببینیم. همه چیز نسبی است اینرا بیاد داشته باشید...

فضاپیمای پایونر 10

مدتهاست ارتباط فضاپیمای پایونر 10 با زمین قطع شده، و در خارج از منظومه شمسی با سرعت 55 هزار کیلومتر بر ساعت به سمت ستاره ی دبران در حرکت است. پایونر حدود 1/300/000 سال بعد به ستاره دبران می رسد!

تمدنهای هوشمند فرازمینی

اگر تمدنهای هوشمند در کهکشان ما عمری طولانی داشته باشند، این شانس بزرگی است که در زمان جسنجو آنها را ملاقات کنیم، در غیر اینصورت سیگنالهای دریافتی ما، سیگنال تمدنهای مرده خواهد بود!

مارس وان

مارس وان یک سازمان غیرانتفاعی برای فرود آوردن نخستین انسان‌ها در مریخ و ایجاد یک کلونی دائمی انسان جهت اسکان انسان در مریخ است. این شرکت توسط کارآفرین هلندی باس لانس‌دورپ در سال ۲۰۱۰ تأسیس شد. برنامه این پروژه، امکان تحقق از نظر فنی و مالی و همچنین مسائل اخلاقی مربوط به آن به طور گسترده از جانب دانشمندان، مهندسان و فعالان صنعت هوافضا مورد انتقاد قرار گرفته است.

طبق برنامه اولیه اعلام شده، در سال ۲۰۱۶ (تغییر یافته به ۲۰۲۴) یک مریخ‌نشین رباتیک و یک ربات مداری پرتاب می‌شوند وسپس یک گروه چهار نفره از انسان‌ها در سال ۲۰۲۳ (تغییر یافته به ۲۰۳۲) بر روی مریخ فرود خواهد آمد. یک گروه چهار نفره از فضانوردان نیز هر دو سال به آنها افزوده می‌شود. از منابع درآمد اصلی پیشنهاد شده برای این پروژه، یک برنامه تلویزیونی واقع‌نما از سفر داوطلب‌ها است.

در فوریه ۲۰۱۵، شرکت‌های طرف قرارداد مارس‌وان برای ساخت ربات‌های مرحله نخست، اعلام کردند که مطالعات اولیه به پایان رسیده، اما هنوز از طرف مارس‌وان با آن‌ها تماسی حاصل نشده، و فعالیت‌ها متوقف شده است.

داوطلبان

در ابتدا کل داوطلبان سفر به مریخ دویست و دو هزار نفر بودند که هزار و پنجاه و هفت نفر از آنان برای بررسی‌های بعدی انتخاب شدند.  از میان این تعداد، در تاریخ ۲۱ فوریه ۲۰۱۵ تنها ۱۰۰ نفر باقی مانده‌اند. این ۱۰۰ نفر شامل ۳۹ نفر از آمریکا، ۳۱ نفراز اروپا، ۱۶ نفر از آسیا، ۷ نفر از آفریقا، و ۷ نفر از اقیانوسیه هستند، که این شرکت قصد دارد در نهایت ۲۴ نفر را در ۶ گروه ۴ نفره به سیاره مریخ بفرستد. این افراد برای سفر به مریخ باید ۷ سال آموزش ببینند و سپس در سال ۲۰۲۳ نخستین گروه طی سفر ۷ ماهه با امکانات و تجهیزات لازم به این سیاره سفر خواهند کرد. آنها باید چالش‌های زیادی را پشت سر بگذارند تا در میان ۲۴ نفر نهایی برای سفر یک طرفه به مریخ باشند.

از ایران

در میان این صد نفر سه ایرانی با نامهای سعید قندهاری ۳۴ ساله (فرزند قربانعلی قندهاری، نمایندهٔ اسبق مردم گرگان و آق قلا)، صادق مدرسی ۳۰ ساله و الهه نوری ۲۱ ساله حضور دارند. آنها تا کنون تمام این مراحل را با موفقیت پشت سر گذاشته‌اند.

کیهان

کیهان در کلی‌ترین تعریفش، یک سامانهٔ منظم و موزون است. کیهان‌شناسی شاخه‌ای از دانش فیزیک است که به مطالعهٔ تکوین و تکامل کیهان می‌پردازد. امروزه واژهٔ کیهان به صورت کلی به عنوان هم‌معنی گیتی (از نظر جنبه‌های منظم) به کار می‌رود.

از نظر ریشه، واژه کیهان دگرگون‌شده واژه «گیهان» پهلوی است، که واژه‌های «جهان» و «گیتی» نیز از همان ریشه آمده‌اند.

در بسیاری از زبان‌های اسلاوی از جمله روسی و بلغاری، کلمه Космос کیهان به معنی «فضای خارجی» است.

فلسفه

گفته شده است که فیثاغورس اولین فیلسوفی بوده است که اصطلاح کیهان به عنوان جهان را به کار برده است، و شاید اشاره به آسمان پرستاره داشته است.

سن و اندازه کیهان

اندازه قطر و سن کل کیهان ناشناخته است. اما با توجه به نظریه‌های علمی، کیهان ۱۳٫۷ میلیارد سال پیش آغاز شد، اندازه قطر در حال حاضر جهان هستی قابل مشاهده است گمان می‌رود که در حدود ۹۳ میلیارد سال نوری است.

ماده تاریک

ماده تاریک (به انگلیسی: Dark Matter)، نوعی از ماده است که فرضیه وجود آن در اخترشناسی و کیهان‌شناسی ارائه شده‌است تا پدیده‌هایی را توضیح دهد که به نظر می‌رسد ناشی از وجود میزان خاصی از جرم باشند که از جرم موجود مشاهده‌شده در جهان بیشتر است. مادهٔ تاریک به‌طور مستقیم با استفاده از تلسکوپ قابل مشاهده نیست، مشخصاً مادهٔ تاریک نور یا سایر امواج الکترومغناطیسی را به میزان قابل توجهی جذب یا منتشر نمی‌کند. به بیان دیگر مادهٔ تاریک به سادگی ماده‌ای است که واکنشی نسبت به نور نشان نمی‌دهد. در عوض، وجود و ویژگی‌های مادهٔ تاریک را می‌توان به‌طور غیرمستقیم و از طریق تأثیرات گرانشی‌اش بر روی ماده مرئی، تابش و ساختار بزرگ مقیاس جهان نتیجه گرفت. طبق داده‌های تیم مأموریت پلانک در سال ۲۰۱۳ و بر پایه مدل استاندارد کیهان‌شناسی، کل جرم-انرژی موجود در جهان شناخته‌شده شامل ۴٫۹٪ ماده معمولی، ۲۶٫۸٪ مادهٔ تاریک و ۶۸٫۳٪ انرژی تاریک تشکیل شده‌است. یعنی مادهٔ تاریک ۲۶٫۸٪ کل ماده موجود در جهان را تشکیل می‌دهد و انرژی تاریک و مادهٔ تاریک روی همرفته ۹۵٫۱٪ از کل محتویات جهان را تشکیل می‌دهند.

اختر-فیزیک‌دانان فرضیه مادهٔ تاریک را مطرح نمودند تا اختلاف میان جرم محاسبه‌شده برای اجرام غول‌پیکر آسمانی توسط دو روش استفاده از تأثیرات گرانشی آن‌ها یا استفاده از مواد درخشان درون آن‌ها (ستارگان، گاز، غبار) را توضیح دهند. این فرضیه نخستین بار توسط یان اورت در سال ۱۹۳۲ برای توضیح سرعت‌های مداری ستارگان در کهکشان راه شیری و توسط فریتز زوییکی در سال ۱۹۳۳ برای توضیح شواهد مربوط به «جرم گمشده» در سرعت‌های مداری کهکشانها در خوشه‌های کهکشانی، مطرح گردید. در پی آن بسیاری از مشاهدات دیگر نیز مطرح گشت که دلالت بر وجود مادهٔ تاریک در جهان داشتند. از جمله این مشاهدات می‌توان به مشاهده سرعت‌های چرخشی کهکشانها توسط ورا روبین^[۶] در دهه‌های ۱۹۶۰–۱۹۷۰، همگرایی گرانشی اجسام پس‌زمینه توسط خوشه‌های کهکشانی همچون خوشه گلوله، الگوهای ناهمسانگردی دما در تابش زمینه کیهانی اشاره نمود. کیهان‌شناسان توافق نظر دارند که مادهٔ تاریک عمدتاً از نوعی ذره زیراتمی ناشناخته تشکیل شده‌است. جستجو برای یافتن این ذره با استفاده از وسایل گوناگون یکی از تلاشهای اصلی فیزیک ذرات بنیادی است.

اگرچه وجود مادهٔ تاریک به‌طور عمومی توسط جامعه علمی مورد پذیرش قرار گرفته‌است، اما نظریه‌های جایگزینی نیز برای گرانش ارائه شده‌اند. مثلاً می‌توان به دینامیک نیوتونی اصلاح‌شده (مخفف انگلیسی: MOND) یا گرانش تانسور-بردار-اسکالر (مخفف انگلیسی: TeVeS) اشاره نمود که سعی در توضیح این مشاهدات غیرمعمولی بدون نیاز به معرفی جرم اضافی را دارند.

مرور کلی

وجود مادهٔ تاریک از آثار گرانشی آن بر روی ماده مرئی و همگرایی گرانشی تابش پس‌زمینه نتیجه‌گیری می‌شود و فرضیه آن نخستین بار به این منظور مطرح شد که اختلاف میان محاسبات جرم کهکشان‌ها و کل جهان از دو روش استفاده از دینامیک و نسبیت عام یا از طریق جرم مواد روشنی (ستاره‌ها و گاز و غبار میان‌ستاره‌ای و ماده میان‌کهکشانی) که این اجرام دربردارند را توضیح دهد.

پذیرفته‌شده‌ترین توضیح برای این پدیده این است که مادهٔ تاریک وجود دارد و به احتمال زیاد از ذرات سنگین با برهم‌کنش ضعیفی تشکیل شده‌اند که تنها از طریق گرانش و نیروی هسته‌ای ضعیف برهمکنش دارند. توضیحات جایگزین دیگری نیز پیشنهاد شده‌اند که هنوز شواهد تجربی کافی برای اطمینان یافتن از اینکه کدام نظریه درست است، در دست نیست. آزمایشهای بسیاری در راه هستند برای اینکه بتوانند ذرات مادهٔ تاریک را توسط روش‌های غیر گرانشی آشکارسازی کنند.

بنا بر مشاهدات ساختارهای بزرگ‌تر از سامانه‌های ستاره‌ای و همچنین مدل ریاضی کیهان‌شناسی مه‌بانگ با معادلات فریدمان و متریک فریدمان-لومتر-رابرتسون-واکر، مادهٔ تاریک ۲۶٫۸٪ کل محتوای جرم-انرژی جهان قابل مشاهده را تشکیل می‌دهد. در مقایسه، ماده معمولی (باریونی) تنها ۴٫۹٪ از این محتوای جرم-انرژی را تشکیل می‌دهد و باقی آن نیز از انرژی تاریک تشکیل شده‌است. از این ارقام چنین نتیجه می‌شود که در کل ماده ۳۱٫۷٪ از کل محتوای جرم-انرژی در جهان را تشکیل داده‌است و ۸۴٫۵٪ از ماده موجود نیز، مادهٔ تاریک است.

مادهٔ تاریک نقشی محوری در مدلسازی به‌روز تشکیل ساختارهای کیهانی و شکل‌گیری و تکامل کهکشان‌ها بازی می‌کند و تأثیرات قابل اندازه‌گیری نیز بر روی ناهمسانگردی‌های مشاهده‌شده در تابش زمینه کیهانی دارد. همه این ردیف شواهد حاکی از آنند که جهان به عنوان یک کل حاوی میزان ماده‌ای بسیار فراتر از مقداری از ماده است که با امواج الکترومغناطیسی برهمکنش دارد.

مادهٔ تاریک باریونی و غیرباریونی

سه ردیف مستقل از شواهد گواهی می‌دهند که بیشتر مادهٔ تاریک از باریون (ماده معمولی شامل پروتونها و نوترونها) تشکیل نشده‌است:

• نظریه هسته‌زایی مه‌بانگ که با دقت بالا فراوانی عنصرهای شیمیایی مشاهده‌شده را پیش‌بینی می‌کند، نتیجه می‌گیرد که ماده باریونی تنها ۴–۵ درصد از چگالی بحرانی جهان را تشکیل می‌دهد. از سوی دیگر، شواهدی از ساختار بزرگ-مقیاس و دیگر مشاهدات دلالت بر آن دارند که کل چگالی ماده باید بیشتر از این باشد.
• جستجوهای نجومی بزرگ برای ریزهمگرایی گرانشی، از جمله پروژه‌های MACHO, EROS و OGLE نشان داده‌اند که تنها کسر کوچکی از مادهٔ تاریک در کهکشان راه شیری ممکن است در اجسام فشرده تاریک (مانند سیاهچاله‌ها و ستاره‌های نوترونی) نهفته باشند
• تحلیل دقیق بی‌قاعدگی‌های(ناهمسانگردی‌ها) مشاهده‌شده در تابش زمینه کیهانی توسط دبلیومپ و ماهواره پلانک نشان می‌دهد که در حدود پنج-ششم از کل ماده جهان در شکلی است که برهمکنش قابل توجهی با ماده معمولی و فوتون‌ها ندارد.

بخش کوچکی از مادهٔ تاریک ممکن است مادهٔ تاریک باریونی باشد: اجسام نجومی مانند اجسام هاله‌ای پرجرم فشرده (به انگلیسی: Massive Astronomical Compact Halo Objects) و (با نماد اختصاری MACHO)؛ که از ماده معمولی تشکیل شده‌اند اما تابش الکترومغناطیسی آن‌ها هیچ یا ناچیز است. با مطالعه هسته‌زایی در مه‌بانگ می‌توان حد بالایی برای میزان ماده باریونی موجود درجهان تعیین نمود که نتیجه می‌دهد، بیشتر مادهٔ تاریک موجود در جهان نمی‌تواند از باریون تشکیل شده باشد و در نتیجه تشکیل اتم نمی‌دهد. همچنین نمی‌تواند از طریق نیروهای الکترومغناطیسی با ماده معمولی برهمکنشی داشته باشد. ذرات مادهٔ تاریک هیچ بار الکتریکی ندارند.

دو فرضیه در مورد ذرات مادهٔ تاریک غیر باریونی عبارتند از ذرات فرضی مانند آکسیون‌ها یا ذرات ابرتقارنی. نوترینوها به دلیل محدودیتهای ناشی از ساختار بزرگ مقیاس و کهکشانهای با انتقال به سرخ بالا، تنها می‌توانند بخش کوچکی از مادهٔ تاریک را تشکیل دهند. بر خلاف مادهٔ تاریک باریونی، مادهٔ تاریک غیرباریونی نقشی در شکل‌گیری عناصر شیمیایی در جهان اولیه(هسته‌زایی مه‌بانگ) نداشته‌است و به همین دلیل وجود آن تنها از طریق جاذبه گرانشی‌اش استنباط می‌گردد. علاوه بر این، اگر ذرات تشکیل دهنده‌اش ابرتقارنی باشند، این امکان وجود دارد که یکدیگر را نابود کنند و این نابودسازی احتمالاً به بروز عوارض قابل مشاهده‌ای همچون پرتو گاما و نوترینوها می‌انجامد(«آشکارسازی غیرمستقیم»).

مادهٔ تاریک غیرباریونی بر پایه جرم ذرات فرضی تشکیل دهنده‌اش یا پراکندگی سرعت این ذرات طبقه‌بندی می‌شوند. سه فرضیه برجسته در مورد مادهٔ تاریک غیر باریونی به نامهای مادهٔ تاریک سرد (CDM)، مادهٔ تاریک گرم (WDM) و مادهٔ تاریک داغ(HDM) وجود دارند. برخی از حالات ترکیبی از حالتهای فوق نیز امکانپذیر هستند. مدل مادهٔ تاریک غیرباریونی که بیش از همه مورد بحث و بررسی گسترده قرار گرفته، بر پایه فرضیه مادهٔ تاریک سرد بنا شده‌است و بنا بر پندار عمومی ذره متناظر با آن یک ذره سنگین با برهم‌کنش ضعیف (WIMP) است. مادهٔ تاریک داغ ممکن است شامل نوترینوهای سنگین باشد اما مشاهدات دلالت بر ان دارند که تنها کسر کوچکی از مادهٔ تاریک ممکن است داغ باشد. مادهٔ تاریک سرد منجر به شکل‌گیری «پایین به بالا» ی ساختار در جهان می‌شود، در حالیکه مادهٔ تاریک داغ منجر به تشکیل ساختار «بالا به پایین» می‌شود. از اواخر دهه ۱۹۹۰ مادهٔ تاریک داغ توسط مشاهدات انتقال به سرخ بالای کهکشان‌ها مانند میدان فراژرف هابل، مردود شده‌است.

شواهد تجربی

نخستین فردی که اقدام به تفسیر مشاهدات تجربی و نتیجه‌گیری در مورد وجود مادهٔ تاریک پرداخت، اخترشناسی هلندی به نام یان اورت بود که از پیشگامان اخترشناسی رادیویی بود و فرضیه‌اش را در سال ۱۹۳۲ مطرح نمود. اورت مشغول مطالعه حرکات ستارگان در منطقه کهکشانی محلی بود که دریافت که جرم در صفحه کهکشانی می‌بایست بیشتر از آنچه قابل دیدن است، باشد. اما بعدها مشخص گشت که این اندازه‌گیری اشتباه بوده‌است. در سال ۱۹۳۳، فریتز زوئیکی، اخترفیزیکدان سوییسی که ضمن کار در مؤسسه فناوری کالیفرنیا، گروه‌ها و خوشه‌های کهکشانی را مطالعه می‌نمود، نتیجه‌گیری مشابهی نمود. زوئیکی قضیه ویریال را در مورد خوشه کهکشانی گیسو (Coma) به کاربرد و شواهدی مبنی بر جرم گمشده به‌دست‌آورد. زوئیکی جرم کل خوشه را بر اساس نحوه حرکت کهکشانها در نزدیکی لبه‌های آن تخمین زد و این تخمین را با تخمین دیگری بر پایه تعداد کهکشانها و درخشش خوشه مقایسه نمود. او متوجه شد که جرمی در حدود ۴۰۰ برابر بیشتر از آنچه دیده‌می‌شود وجود دارد. گرانش کهکشان‌های قابل رویت در این خوشه بسیار کوچکتر از آن است که چنین مدارهای پرسرعتی بوجود آیند، بنابراین نیاز به چیزی اضافه بود. این مسئله به عنوان مسئله جرم گمشده شناخته می‌شود. بر پایه این نتایج زوئیکی چنین استنباط نمود که می‌بایست شکلی نامرئی از ماده وجود داشته‌باشد که که جرم و گرانش کافی برای بهم پیوسته نگه‌داشتن خوشه را فراهم کند.

بیشتر شواهد مربوط به مادهٔ تاریک از مطالعه حرکت کهکشان‌ها حاصل شده‌است. بسیاری از این حرکتها به نظر می‌آید که نسبتاً یکنواخت هستند، بنابراین طبق قضیه ویریال، انرژی جنبشی کل باید نصف انرژی پیوند گرانشی کهکشان‌ها باشد. هرچندکه از نظر تجربی انرژی جنبشی مشاهده‌شده بسیار بیشتر است: به بیان دقیقتر، اگر فرض کنیم که جرم گرانشی موجود تنها ناشی از ماده مرئی موجود در کهکشانهاست، ستارگانی که از مرکز کهکشان دور هستند سرعت‌هایی به مراتب بالاتر از آنچه قضیه ویریال پیش‌بینی می‌کند، دارند. نمودارهای منحنی چرخش کهکشانی که سرعت چرخش بر اساس فاصله را نمایش می‌دهند، با استفاده از ماده قابل رویت به تنهایی قابل توضیح نیستند. این پندار که ماده قابل رویت تنها بخش کوچکی از خوشه را تشکیل بدهد، سرراست‌ترین راه توضیح این مسئله است. نشانه‌ها بیانگر آن است که کهکشانها عمدتاً از یک هاله تقریباً کروی از مادهٔ تاریک با تمرکز بیشتر در مرکز آن تشکیل شده‌اند و ماده قابل رویت مانند یک دیسک در مرکز آن قرار دارد. کهکشان‌های کوتوله با درخشش سطحی کم، منابع اطلاعاتی مهمی برای مطالعه مادهٔ تاریک به‌شمار می‌روند، زیرا در این کهکشانها نسبت ماده مرئی به مادهٔ تاریک به‌طور غیرمعمولی پایین است و ستارگان پرنور کمی در مرکز آن‌ها قراردارند که اگر چنین نبود مشاهدات منحنی چرخش ستارگان بیرونی با مشکل مواجه می‌شد.

مشاهدات همگرایی گرانشی خوشه‌های کهکشانی امکان تخمین مستقیم جرم بر پایه تأثیر آن بر نور کهکشانهای پس زمینه، فراهم می‌کند. توده‌های عظیم ماده (تاریک یا معمولی) از طریق گرانش موجب خمش نور می‌شوند. در خوشه‌هایی مانند آبل ۱۶۸۹، مشاهدات همگرایی تأیید می‌کنند که میزان ماده موجود به میزان قابل توجهی بیشتر از آن مقداری است که از نور این کهکشان‌ها استنباط می‌شود. در خوشه گلوله، مشاهدات همگرایی بیانگر آنند که بیشتر جرمی که موجب همگرایی می‌شود از جرم باریونی منتشرکننده پرتو ایکس، مجزاست. در ژوئیه ۲۰۱۲ از مشاهدات همگرایی در کشف یک رشته مادهٔ تاریک بین دوخوشه کهکشانی استفاده شد که توسط شبیه‌سازی‌های کیهانی پیش‌بینی شده‌بود.

این فیلم برداشت هنری چگونگی توزیع مورد انتظار مادهٔ تاریک در جهان را به شکل هاله‌ای آبی رنگ نمایش می‌دهد که کهکشانها را در بر می‌گیرد

این فیلم مشاهدات تلسکوپ فضایی پرتو گامای فرمی از کهشان‌های کوتوله بینش‌های جدیدی در مورد مادهٔ تاریک ارائه می‌کند

سرنوشت فضا پیمای پایونر 10

مدتهاست ارتباط فضا پیمای پایونر10 با زمین قطع شده، و در خارج از منظومه شمسی با سرعت 55 هزار کیلومتر بر ساعت به سمت ستاره ی دبران در حرکت است. پایونر حدود 1/300/000 سال بعد به ستاره دبران می رسد!

حیات در کیهان

تعداد کل ستاره ها در آسمان، با تعداد دانه های شن در ساحل تمام دریاها برابری می کند! بنابراین تقریباً غیر ممکن است که خورشید ما تنها ستاره ای باشد که یک سیاره با حیات و تمدن داشته باشد!!!

300 هزار تمدن هوشمند!!!

وسعت کیهانی

شاید غیر قابل باور باشد، ولی اگر شما یک دانه شن در دستان خود گرفته و آن را به سمت آسمان بگیرید، منطقه ای از آسمان که توسط این دانه شن پوشیده می شود شامل بیش از 10/000 کهکشان خواهد بود...!!!

جسمی عجیب بر روی کره ی ماه!

در ماموریت "آپولو 11" فضانوردان گزارش دادند جسمی عجیب در نزدیک آنهاست! آنها تصور کردند این جسم بخش جدا شده ی موشک SIV-B است، اما ار زمین خبر رسید این موشک بیش از 1000 کیلومتر از آنها فاصله دارد...!

نکته: عکس فوق واقعی می باشد. رو به دوربین بازآلدرین و پشت به دوربین نیل آرمسترانگ قرار دارد. عکس نیل بر روی کلاه باز قابل مشاهده است!

این مطلب را هم شاید دوست داشته باشید:

50 ساله شد!

چرخه ی اتم ها در کیهان

وقتی در چند میلیارد سال آینده خورشید به غول سرخ تبدیل شد، زمین و اقیانوس ها تبخیر شده و اتمهای بدن انسان ها مجدداً به فضای میان ستاره ای برمیگردند، تا دوباره نسل جدیدی از ستارگان و سیارات را بسازند...!